Ślimaki, brzuchonogi
(Gastropoda, z gr. gaster – brzuch + pous – noga) – jedna z najliczniejszych i najbardziej zróżnicowanych gromad mięczaków, zaliczana niekiedy do podtypu muszlowce.
Występowanie
Ślimaki w zasadzie nie opanowały jedynie powietrza. Gromada niezwykle bogata w gatunki i bardzo zróżnicowana – zalicza się do niej około 105 tys. gatunków, z czego w Polsce występuje 6 gat. morskich oraz ok. 200 gat. lądowych i ok. 50 słodkowodnych. W innych źródłach można trafić na dane mówiące o 43 tys. gatunków (z czego w Polsce występuje ok. 200 gatunków ślimaków, zarówno wodnych jak i lądowych)
Odżywianie
Wśród ślimaków występują zarówno formy glonożerne, roślinożerne, jak też drapieżne i pasożytnicze.
Wodne gatunki konsumują głównie drobne glony, zeskrobując je tarką z podwodnych skał, lub też liście wodnych roślin naczyniowych oraz rozkładające się szczątki roślinne.
Lądowe ślimaki roślinożerne podobnie: zjadają zarówno rośliny żywe, jak też martwe, przy czym w większości są wybitnie polifagiczne. Do form wyspecjalizowanych należą m.in. niektóre ślimaki naskalne z rodzaju Chondrina, odżywiające się skorupiastymi porostami pokrywającymi skały. Wiele ślimaków roślinożernych nie gardzi również pokarmem mięsnym, atakując inne ślimaki albo zjadając padlinę (zwłaszcza martwe bezkręgowce). Ulubionym pokarmem licznych gatunków, szczególnie spośród ślimaków nagich, są grzyby i to zarówno jadalne, jak i trujące dla innych organizmów.
Ale dobra….
O ich biologii można sobie poczytać samodzielnie z Wikipedii czy innej wszechnicy Wszechwiedzy.
Nas, jako amatorów upraw roślin, interesuje przede wszystkim to, że ślimak jest roślinożercą i szkodnikiem w „naszych uprawach”
Te żarłoczne mięczaki nie słyszą a i wzrok mają bardzo słaby. Szukając pożywienia kierują się przede wszystkim zmysłem smaku i powonienia.
Ślimaki są bardzo żarłoczne niemiej jednak nie jedzą wszystkiego. Jedna trzecia wszystkich ziół bylin, jednorocznych roślin kwitnących, posiada skuteczne mechanizmy obronne, które w naturalny sposób psują łakomczuchom apetyt. To jednak wzmaga u nich smak na inne rośliny. Należy więc podjąć działania, aby zapobiec występowaniu ślimaków. W praktyce oznacza to, że powinniśmy dbać o higienę ogrodu, likwidować potencjalne kryjówki i sadzić rośliny z poza ich jadłospisu.
Do działań profilaktycznych należy:
- Likwidacja resztek organicznych (usunięcie potencjalnego pokarmu)
- Usunięcie wszelkich desek, kamieni, gruzu (likwidacja kryjówek)
- Regularne pielenie (nie dopuszczenie ich od roślin)
- Dokładne grabienie podłoża (przesuszenie wierzchniej warstwy gleby i ukrytych w niej jajeczek)
W niewielkich ogrodach sprawdza się ręczne wyłapywanie ślimaków lub ustawianie niewielkich pułapek (np. piwnych), w ostateczności sięgamy do środków chemicznych.
Narzucenie sobie pewnej dyscypliny i utrzymywanie ogrodu w czystości powoduje, że staje się on mało atrakcyjny za równo jako kryjówka jak i jako stołówka.
Faktem jest, że pewne rośliny stanowią dla ślimaków atrakcyjne pożywienie, a inne są omijane przez nie szerokim łukiem.
Na stanowiskach słonecznych ofiarą ślimaków padają: mięta, szałwia, dzwonek, łubin, margerytki czy ostróżka a zwłaszcza ich pierwsze pędy.
Skutki żerowania na młodych roślinach są odczuwalne przez długie miesiące.
Trzeba sobie uzmysłowić, że po jednym rozrodzie populacja tych mięczaków w ogrodzie zwiększa się średnio o 150 – 200 osobników. Takiego napływu głodnych gąb nasze rośliny mogą już nie przetrwać.
Ochroną dla roślin w takich miejscach są nasadzenia roślin unikanych przez ślimaki: lawendy, santoliny czy czosnku. Za bezpieczne uważa się również: słonecznik, goździki, piwonię, gipsówkę czy wilczomlecz.
Natomiast na stanowiskach znajdujących się w cieniu młode mięczaki żerują przede wszystkim na funkii i fiołkach.
Omijają natomiast : orliki, ciemiernik, tawułkę, bodziszki czy pospolitą paproć.
Sposoby tępienia:
- Ślimaki lubią miejsca wilgotne, ocienione, porośnięte krzewami i wysoka trawą. Dlatego powinno się oczyszczać ogród i wycinać wszystkie niepotrzebnie go ocieniające.
- Sypanie barier z popiołu, piasku, trocin czy sosnowego igliwia.
- Sadzenie roślin nie lubianych i omijanych przez ślimaki: paproć, rzeżuchę, hyzop, nasturcję, gorczycę, tymianek, wilczomlecz.
- Ściółkowanie roślin które chcemy ochronić liśćmi nerecznicy samczej czy bzu czarnego lub gnojówką z tych roślin.
- Wykonanie i poustawianie pułapek zarówno z liśćmi sałaty, kapusty, marchewki czy tzw. piwnej pułapki w której to ślimaki toną.
Na koniec kilka ciekawostek:
- Niektóre ślimaki żyją nawet 15 lat.
- Rekord spożycia przypada francuzom. Spożywają ich około 30 000 ton rocznie.
- Wszystkie ślimaki świata maja muszle skręcone w prawo. Spotykane są jednak nieliczne wyjątki które np. w Indiach uważane są za święte.
- W naszym klimacie ślimaki spotykamy od marca do października. Zimę spędzają w kryjówkach pod kamieniami czy w spróchniałych pniakach.
Źródło: Piękny Ogród, Internet
Edycja i opracowanie: własne
_________
Dobra robota jeżu, scaliłem podobne wątki
Cosa